ClockworkMod ili skraćeno CWM, je popularni software koji služi za recovery (odnosno povratak podataka) na Android telefonima i tabletima, razvijen od strane Koushik Dutta koji je vrlo poznat široj Android zajednici. CWM omogućava zadatke naprednog povratka podatakam, instalacije i održavanja Android uređaja koji se ne mogu uraditi pomoću ugrađenog softweara i jedan je od najčešćih načina sticanja root privilegija, backupovanja podataka na uređaju, instalacije drugih ROM-ova, kernela, tema, modova i sl. Za mnoge početnike u svijetu Androida CWM može biti zbunjujući i nadasve opasan. U nastavku ćemo pokušati pomoći upravo početnicima ali i naprednijim i iskusnijim, u shvatanju i pravilnom iskorištavanju mogućnosti koje pruža CWM.
U nastavku ćemo obraditi sljedeće teme:
- Android recovery
- Uvod u ClockworkMod
- Instalacija ClockworkMod-a
- Bootanje u ClockworkMod
- Korištenje ClockworkMod-a
Android recovery
Svi Android uređaji dolaze sa recovery konzolom koja predstavlja jednu particiju na internoj memoriji uređaja kojoj se može pristupiti. Većina Android uređaja dolazi sa ugrađenim recovery alatom koji pruža neke osnovne mogućnosti kao što su: vraćanje na tvorničke postavke, čišćenje cache-a i povratak na početni operativni sistem koristeći se nekim od oficijenim ROM-om u zip formatu. Međutim, tu je i limit mogućnosti. U takvim situacijama jako dobro dođu drugi recovery alati kao što je CWM. Korištenjem neugrađenog recovery alata, koji jednostavno zamjeni ugrađeni, osim već navedenih opcija otvaraju se i nove mogućnosti kao što su stvaranje backupa ili njegov povratak, instaliranje drugačijih operativnih sistema (ili ROM-ova), čišćenje Dalvik cache-a, statusa baterije i sl.
Uvod u ClockworkMod
ClockworkMod recovery je jedan od najčešće korištenih alternativnih recovery alata koji radi na većini Android uređaja (lista podržanih). ClockworkMod recovery je razvio Koushik Dutta (poznat i kao Koush) – ista osoba koja se potpisuje i na aplikaciju pod imenom ROM Manager koja upravo koristi CWM direktno unutar operativnog sistema.
Instalacija ClockworkMod-a
Kod većine uređaja CWM se instalira vrlo jednostavno. Ova metoda zahtjeva da je uređaj prethodno rootan. Ukoliko je to slučaj, onda jednostavna instalacija aplikacije ROM Manager sa Play Store-a, pokretanje iste, te korištenje prve opcije (“Flash ClockworMod recovery“) instalira CWM na Android uređaj. Međutim, u nekim slučajevima taj metod neće funkcionisati ili jednostavno nije preporučen za određeni uređaj. U tom slučaju postoje i alternativne metode instaliranja CWM-a (više: Custom CWM recovey).
Bootanje u ClockworkMod
Nakon instalacije CWM-a ulazak (bootanje) u CWM je vrlo jednostavno iz ROM Manager-a pomoću opcije “Boot into Recovery”. Takođe ako imate instaliran ADB (Android Debug Bridge), potrebno je omogućiti “USB Debugging Mode” (na sljedeći način: Settings > Applications > Development), povezati uređaj sa računarom putem USB kabela, pokrenuti command prompt na računaru i unijeti komandu:
adb reboot recovery
Naravno postoje slučajevi kad nijedna od navedenih metoda ne funkcionišu, i tada se mora hardwearski ući u recovery mod. Najprije treba izgasiti Android uređaj a onda pri paljenju držati dugme predviđeno za smanjivanje zvuka (Volume Down – na nekim uređajima i Volume Up dugme) i Power dugme u isto vrijeme. Nakon nekoliko sekundi će se pojaviti prozor koji izgleda ovako:
Verzija može naravno varirati od uređaja do uređaja (ovisno o podržanosti verzije kao i verziji Androida na uređaju) međutim uvijek će sam početni prikaz biti sličan. Okruženje izgleda arhaično međutim funkcionalnosti su izuzetno napredne i najbitnija karakterstika CWM-a.
Korištenje ClockworkMod-a
Za navigaciju kroz ponuđeni meni potrebno je koristit dugmadi “Volume Up” i “Volume Down”, dugme power kao YES, odnosno potvrdu (dok za BACK najcesce ima opcija “back” koju potvrdimo za povratak). Moguće je koristit i softkey-se, odnosno polufizičke tipke na dnu ekrana, koje najčešće predstavljaju “Menu”, “Home”, “Back” i “Search”. Napomenimo da postoji i verzija CWM-a pod imenom CWM Touch koja podrzava korištenje touch screen-a i uveliko olakšava navigaciju i rad, međutim mnogo je manji broj podržanih uređaja. Na početnom prozoru se mogu vidjeti sljedeće opcije:
- reboot system now
- install zip from sdcard
- wipe data/factory reset
- wipe cache partition
- backup and restore
- mounts and storage
- advanced
- power off
U daljem tekstu ćemo objasniti svaku pojedinačno.
- reboot system now
Komandu koja kaže CWM-u da ponovo pokrene uređaj i da preskoči recovery, odnosno da uđe u sam operativni sistem. Ovo je najčešće korištena komanda za izlazak iz CWM-a nakon što smo postigli željene modifikacije.
- install zip from sdcard
Ovom komandom je moguće instalirati zip dadotetke koje najčešće sadrže ROM-ove, teme, skripte i dodatke ali i jednostavno oficijelne update za operativni sistem. Nakon pokretanja ove komande potrebno je naći i označiti željeni zip na sd kartici ili internoj memoriji uređaja.
- wipe data/factory reset
Pokretanjem komande “wipe data” CWM će pobrisati sve korisničke postavke kao i aplikacije te vezu sa Gmail računom. Sam operativni sistem će ostati netaknut ali svi pozivi, kontakti, poruke i medija sa interne kartice uređaja (interne memorije) će biti obrisane. Pri sljedećem paljenju uređaj će se ponašati kao da je prvi put u funkciji. Ova opcija je neophodna pri instalaciji drugačijih ROM-ova ali se mora koristiti s oprezom.
- wipe cache partition
Briše cache memoriju uređaja gdje su spremljeni često korištene datoteke od strane operativnog sistema. Ova opcija je vrlo korisna i preporučuje se povremeno čišćenje cache memorije.
- backup and restore
Pomoću “backup and restore” opcija moguće je spasiti sve korisničke podatke ali i povratiti ih ukoliko je to potrebno. Obzirom da je CWM napredni recovery alat moguće je iste backup-ove prebaciti direktno iz CWM-a na računar putem USB-a ali isto tako vratiti podatke. Pomoću CWM-a je moguće napraviti i “full backup” odnosno Nandroid backup uređaja koji spašava sve na uređaju i kreira file kojim je u moguće u potpunosti povratiti uređaj sa svima korisničkim podacima, aplikacijama i operativnim sistemom. Preporučuje se praviti backup redovno i posebice u slučaju mjenjanja operativnog sistema, jer ukoliko postoji backup, svaka greška se može ispraviti jednostavno opcijom “restore”. Napomenimo da proces backupovanja zavisi od količine informacija, odnosno veličine datoteka na samom uređaju što može usloviti da proces potraje i desetak minuta.
- mounts and storage
U ovom dijelu se nalaze opcije uključivanja/iskljušivanja fizičkih memorijskih mjesta (kao što su sd kartice) ali i memorije sistemske lokacije, cache-a kao i USB povezivanje sa računarom.
- advanced
U “advanced” sekciji CWM-a se nalaze napredne opcije koje uključuju brisanje statusa baterije telefona, čišćenje Dalvik cache-a, napredni načini backupa kao i restore, pravljenje particija, popravljanje dozvola aplikacijama, te ponovno restartovanje u CWM.
- power off
Power off opcija služi za gašenje CWM-a ali i kompletnog Android uređaja.
